Là một trong những tuyệt phẩm của nhân loại, trầm hương mang trong mình giá trị thượng hạng về mọi mặt, từ sức khỏe, tâm linh, cho đến thể hiện sự cao sang, quý phái. Có câu “giàu chơi vàng, sang chơi trầm,” và qua đó ta đủ thấy trầm hương được đánh giá ra sao trong tâm thức dân gian.
Là một trong những tuyệt phẩm của nhân loại, trầm hương mang trong mình giá trị thượng hạng về mọi mặt, từ sức khỏe, tâm linh, cho đến thể hiện sự cao sang, quý phái. Có câu “giàu chơi vàng, sang chơi trầm,” và qua đó ta đủ thấy trầm hương được đánh giá ra sao trong tâm thức dân gian.
Công dụng của trầm hương không gì phải bàn cãi, song việc tìm kiếm hoặc nuôi cấy trầm cũng là cả một quá trình gian nan, trải qua vô vàn khó khăn mới thu hoạch được, và số lượng cũng không phải là lớn. Chính điều này làm nên sự quý hiếm của trầm hương và là lý do tại sao nó có giá rất cao so với các loại nguyên liệu khác.
Một trong những mặt hàng trầm hương phổ biến và được ưa chuộng nhất hiện nay là vòng trầm hương. Những món trang sức này có không chỉ đẹp và bắt mắt, chúng còn có nhiều lợi ích về mặt sức khỏe, ví dụ như đem đến sự thư giãn qua mùi hương, giúp lưu thông khí huyết, hút độc tố, v.v. Ngoài ra, chúng còn có ý nghĩa tâm linh như đem lại sự may mắn cho người đeo, chiêu tài dẫn lộc, v.v.
Giá của những sản phẩm trầm hương này được quyết định bởi nhiều yếu tố khác nhau như hãng sản xuất, mẫu mã, mùi hương, cân nặng… Tuy nhiên, yếu tố quan trọng nhất vẫn là loại gỗ trầm dùng để làm ra vòng.
Những yếu tố quyết định giá trị của gỗ trầm hương
Xuất xứ của trầm hương
Gỗ trầm hương bắt nguồn từ cây dó bầu, hay trầm dó (Aquilaria). Loài cây này có mặt ở nhiều nước, bao gồm Ấn Độ, Trung Quốc, New Guinea, và các nước Đông Nam Á, v.v.
Điều kiện địa lý và khí hậu từng khu vực khiến trầm hương ở mỗi nơi có những đặc trưng khác nhau về mùi hương, lượng tinh dầu, đặc điểm vân gỗ, … Ở khu vực Đông Nam Á, trầm hương Việt Nam được đánh giá cao nhất do có mùi hương tuyệt vời nhất, tiếp sau đó là các nước Campuchia, Malaysia, Indonesia, và Lào.
Trong nội địa Việt Nam cũng có nhiều vùng trầm khác nhau với chất lượng khác nhau. Trầm hương được phân bổ ở các vùng Bình Định, Phú Yên, Quảng Nam, Quảng Bình, Gia Lai, đảo Phú Quốc, và nhiều nơi khác. Tuy nhiên, loại trầm nổi tiếng bậc nhất là ở Khánh Hòa, nơi được mệnh danh là “xứ trầm hương.” Ở tỉnh này, trầm hương lại tập trung nhiều nhất ở Vạn Ninh và Ninh Hòa.
Lượng tinh dầu trong gỗ trầm hương
Hàm lượng tinh dầu trên gỗ chính là căn cứ để người ta phân trầm ra thành nhiều loại khác nhau: loại 1, 2, 3, 4, …
Khi cây dó bầu bị tổn thương, thân cây thiết ra một chất nhựa bao bọc lấy vết thương để làm lành nó. Qua một thời gian, các phản ứng hóa học xảy ra, và lớp tinh dầu ấy tạo ra thứ mà chúng ta gọi là trầm hương.
Những đoạn gỗ nào càng được bao bọc bởi nhiều tinh dầu thì khả năng “chìm” xuống nước càng cao, vân gỗ đẹp mắt hơn, mùi hương quyến rũ hơn, và đương nhiên giá trị cũng sẽ cao hơn.
Thể tích của khối trầm hương
Như đã đề cập ở trên, khối gỗ với tỷ lệ nhiễm tinh dầu trầm càng cao thì càng có giá trị. Kích thước khối gỗ trầm hương càng lớn thì lại càng đắt tiền. Lý do là vì từ những khối gỗ lớn, người ta có thể dễ dàng đẽo đục, làm ra những sản phẩm như vòng tay, chuỗi hạt, tượng, vật trang trí, và những mặt hàng khác.
Những miếng trầm vụn, mỏng, và nhỏ sẽ được xay ra để làm nhang, làm thuốc, bột trầm, hoặc rút lấy tinh dầu dùng cho nhiều mục đích khác nhau.
Mùi thơm của gỗ trầm hương
Mùi hương là một trong những yếu tố then chốt làm nên giá trị của trầm hương. Trầm hương có mùi tinh tế, thanh nhã, không giống với bất kì thứ gì khác trên thế gian. Đó là mùi của Niết Bàn trong đạo Phật, và mùi của Chúa Trời trong đạo Thiên Chúa.
Mùi hương của trầm mang đến sự thư giãn, sảng khoái, đánh tan sự mệt mỏi, đẩy lùi căng thẳng, giúp cho tâm tịnh, làm cho cuộc sống an vui hơn trong tâm trí con người. Đây cũng chính là lý do mà nó rất được ưa chuộng ở các nước châu Á, bao gồm Nhật Bản, Đài Loan, Trung Quốc, và các nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. Ngoài ra, ở những nơi này, mùi trầm hương còn mang ý nghĩa tâm linh, như thể một sợi dây kết nối với các bậc thần linh, thánh, phật, và thế giới bên kia.
Trong khi đó, người dân các nước Trung Đông coi mùi trầm hương như nước hoa tự nhiên. Do đó, họ xông nó vào thân thể, quần áo, nhà cửa, và dùng trong các nghi lễ tôn giáo.
Phân loại gỗ trầm hương
Dựa theo chất liệu gỗ của các sản phẩm vòng tay trầm hương trên thị trường hiện nay, ta có thể phân ra làm 3 loại: Trầm tự nhiên, trầm nhân tạo, và trầm giả.
Trầm tự nhiên
Đây là loại trầm quý hiếm bậc nhất và có giá trị cao nhất.
Trầm hình thành trong tự nhiên khi gặp phải những tổn thương do sét đánh, bom đạn, và các điều kiện môi trường khác nhau gây nên. Quá trình hình thành trầm tự nhiên rất lâu, kéo dài từ vài chục đến cả trăm năm. Hơn thế nữa, không phải cây dó nào cũng tạo ra trầm; tỉ lệ vô cùng thấp.
Bên cạnh đó, do khai thác bừa bãi nên hiện tại số lượng trầm tự nhiên đã giảm mạnh. Vì vậy, loại trầm này vốn đã hiếm nay lại càng khó tìm hơn. Có những người đi khai thác cả tháng trời mà không thu được kết quả gì.
Chính những điều trên đã đẩy giá trầm tự nhiên trên thị trường cao ngất ngưởng, và có rất ít cơ sở kinh doanh trầm thực sự có loại trầm này.
Giá thành cao là vậy, nhưng chất lượng của trầm tự nhiên lại vô cùng xứng đáng với nó. Trầm hình thành trong thiên nhiên có hàm lượng tinh dầu rất cao, mùi hương tuyệt hảo, vân gỗ tinh tế, và gỗ có độ bền khó sánh.
Trầm tự nhiên có rất nhiều loại, song chúng được chia làm 2 loại chính.
Kỳ Nam
Kỳ Nam là một báu vật của thiên nhiên. Đây cũng là loại trầm đứng đầu trong tất cả các loại trầm.
Trầm hương hình thành trong tự nhiên có thể bao gồm 2 phần Trầm và Kỳ. Kỳ là phần gỗ thơm được tạo ra trên thân cây dó bầu qua quá trình tự làm lành vết thương do các điều kiện trong thiên nhiên gây nên, cũng giống như Trầm. Rất hiếm gặp cây dó hình thành Kỳ, và thường nếu có thì phần Trầm cũng lớn hơn phần Kỳ. Như ta đã biết, vốn dĩ tỉ lệ hình thành trầm của cây dó bầu đã là rất thấp, khoảng 10 cây thì mới có 1 cây tạo ra trầm. Kỳ Nam thì còn hiếm hơn vậy hàng bao nhiêu lần. Có khi cả ngàn cây thì mới phát hiện 1 cây có Kỳ Nam.
Kỳ nam khi nếm có đủ vị đắng, ngọt, cay, và có mùi hương ngọt dịu. Loại gỗ này sẽ tỏa ra làn khói màu xanh, bay thẳng và cao lên phía trên khi đốt. Hơn nữa, nó có tính mềm dẻo và độ bền cực cao.
Trên thị trường hiện nay, giá của Kỳ Nam dao động từ 2-16 tỷ đồng/ký.
Bản thân Kỳ Nam cũng được chia làm làm 4 loại:
- Hắc Kỳ với màu đen như hắc ín.
- Huỳnh Kỳ với màu vàng tựa như sáp ong, giá trị cao hơn Hắc Kỳ.
- Thanh Kỳ với màu hơi xanh, giá trị cao hơn Huỳnh Kỳ.
- Bạch Kỳ với màu trắng ngà, có giá trị cao nhất trong 4 loại Kỳ Nam.
Trầm loại 1
Loại trầm này có những đặc điểm gần giống với Kỳ Nam. Tuy dưới Kỳ Nam một bậc, song nó vẫn là một loại trầm có chất lượng hảo hạng.
Còn có tên gọi khác là Trầm Rễ bởi được hình thành từ rễ cây, loại trầm này có giá trị cực lớn do nó rất khó khai thác. Nó có hàm lượng tinh dầu cao và khả năng chìm hoàn toàn trong nước.
Trầm loại 1 cũng được chia ra làm nhiều phân khúc.
Trên thị trường, giá của trầm loại 1 dao động từ 400 triệu-2 tỷ đồng/kg.
- Trầm Kiến hay Trầm loại 2
Trầm Kiến được tạo ra khi kiến đục thân cây làm tổ. Trong quá trình sinh sống, một chất đặc biệt do chúng tiết ra hòa quyện với tinh dầu của cây dó bầu làm nên một loại trầm với mùi hương đặc biệt.
Mặc dù chỉ chìm lửng chứ không hoàn toàn trong nước, đây vẫn là một loại trầm quý hiếm và có chất lượng rất tốt.
Loại trầm này có mức giá từ vài trăm triệu đồng/kg trở lên.
- Trầm Tốc hay Trầm loại 3
Trầm Tốc được hình thành ở thân cây dó bầu. Do chỉ nằm phía ngoài, vết thương ít, không có lỗ hay hang, cho nên mức độ nhiễm dầu của gỗ không nhiều, và nó cũng nổi chứ không chìm xuống nước.
Trong số các loại trầm đã nêu, đây là loại có giá thấp nhất. Chính vì vậy, nó cũng rất phổ biến trên thị trường, được dùng để làm ra nhiều sản phẩm như vòng tay, trầm nụ, nhang, tinh dầu, và những vật phẩm trầm khác.
Trầm Tốc có giá từ vài trăm đến vài triệu đồng/kg tùy vào mức độ nhiễm dầu, thể tích, và xuất xứ.
Trầm nhân tạo
Do hệ quả của việc suy giảm trầm trọng trầm tự nhiên cùng với tiến bộ của công nghệ và kỹ thuật cấy trồng, trầm nhân tạo trong nhiều năm qua đã tăng đáng kể. Một số vùng trồng tập trung cây dó bầu tiêu biểu trong nước có thể kể tới Hà Tĩnh, Quảng Nam, Kon Tum, Bình Phước, Kiên Giang, và An Giang.
Trầm nhân tạo có giá thành từ 300 triệu-1,5 tỷ/kg, nhìn chung thấp hơn một chút so với trầm tự nhiên, song ngoại trừ loại ép dầu, đa số có chất lượng ổn định và mùi hương cũng tốt, không thua kém trầm tự nhiên quá xa.
Trầm nhân tạo có 3 loại chính: Trầm Sánh, Trầm Dó Bầu, và Trầm Ép Dầu.
Trầm Sánh
Để làm ra Trầm Sánh, người ta lột bỏ lớp vỏ bên ngoài của thân cây dó bầu, sau đó quét chất kích thích tạo trầm lên. Qua khoảng vài năm, thân cây sẽ bị mục và trở nên sần sùi, và bên trong sẽ xuất hiện một lớp tinh dầu mỏng như tờ giấy.
Sánh được khai thác bằng cách mài và xỉa hết những chỗ gỗ không chứa tinh dầu trầm, cho ra những miếng mỏng và nhỏ. Những miếng trầm có lượng tinh dầu nhiều có thể chìm nước được.
Để làm ra vòng tay, những miếng này sẽ được ép và dán lại với nhau bằng một loại keo chuyên dụng kháng nước để làm nên miếng phôi lớn, sau đó đẽo thành từng hạt nhỏ.
Trầm Dó Bầu
Cây dó bầu hiện tại được trồng khá nhiều, và sản phẩm làm từ Trầm Dó Bầu cũng rất thịnh hành trên thị trường.
Để có thể tiến hành công đoạn cấy tạo trầm, trước hết cây dó bầu phải được trồng ít nhất 10 năm. Sau đó người ta sẽ tiến hành khoan đục các lỗ trên thân cây rồi đưa những nhân tố kích thích tạo trầm như vi sinh vào. Từ lúc cấy cho đến lúc hình trầm mất thêm khoảng 3 năm nữa. Cũng cần lưu ý là tỷ lệ thành công không cao, bởi không phải cây dó bầu nào cũng tạo ra trầm được.
Trầm Ép Dầu
Loại trầm này được tạo ra bằng cách nấu những đoạn gỗ cây dó bầu chưa hình thành trầm ở nhiệt độ và áp suất cao với tinh dầu trầm. Bằng cách này, tinh dầu sẽ thấm vào gỗ, và thành phẩm cho ra có màu đen, xám, hoặc nâu rất đậm.
Khi làm vòng, thường hình thức và màu sắc các hạt trông sẽ rất đồng đều, song ta khó lòng mà quan sát được vân gỗ trầm.
Sản phẩm ép dầu thường có giá thành rẻ và chất lượng không cao. Mùi hương dù ngào ngạt ngay từ đầu nhưng có thể gây mệt mỏi nếu hít nhiều. Đặc biệt, sản phẩm vòng khi đeo lâu ngày thì có thể bị bong dầu, và khi nấu trong nước sôi thì sẽ bị chảy dầu đen.
Lằn ranh giữa trầm thật và trầm giả của Trầm Ép Dầu hiện vẫn đang gây nhiều tranh cãi.
Trầm giả
Đây là một thực trạng cực kỳ đáng lo ngại trên thị trường trầm hương hiện nay. Trầm giả tràn lan và bằng các thủ đoạn tinh vi, nó dễ dàng qua mắt những ai không có kinh nghiệm gì về trầm.
Trầm giả được làm bằng cách sử dụng một loại gỗ không phải gỗ trầm hương, phết chất hóa học lên để tạo mùi cũng như làm cho hình thức bắt mắt.
Đeo những loại vòng làm từ trầm giả rất có hại cho sức khỏe. Thứ nhất, mùi hóa chất có thể gây ra những bệnh về đường hô hấp. Thứ hai, những lớp hóa chất ấy sẽ gây kích ứng da.
Do có giá thành rẻ, có khi chỉ 100 ngàn đến vài ba trăm ngàn đồng, lại màu sắc nổi bật, cho nên vòng trầm giả dễ “bẫy” nhiều khách hàng.
Giá vòng trầm hương của Yên Tuệ
Trầm hương Yên Tuệ là nhà cung cấp các loại vòng làm từ trầm hương thật, sạch, và hoàn toàn không có chứa hóa chất độc hại.
Bạn có thể tham khảo giá một số loại vòng dưới đây:
Đến với Yên Tuệ để chiêm ngưỡng bộ sưu tập sản phẩm trầm hương chất lượng cao.
- Địa chỉ: Số 98/6B Thích Quảng Đức, Phường 5, Quận Phú Nhuận, Thành phố Hồ Chí Minh
Số điện thoại: 033.44.55.504
- Shopee: https://shopee.vn/tramhuongyentue
- Tiki: https://tiki.vn/cua-hang/yen-tue?t=product
- Facebook: https://www.facebook.com/tramhuongyentue/